Σταφύλι ένα φρούτο με υψηλή διατροφική αξία

Σταφύλι: η τροφή των θεών

Η σχέση ανθρώπου-αμπελιού χάνεται στο βάθος του χρόνου. Ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε τα σταφύλια για τη διατροφή του από την εποχή του ορείχαλκου. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο θεός Διόνυσος το έφερε από την Ασία, κατακτώντας σπουδαία θέση στη ζωή της αρχαίας Ελλάδας. Τόσο ο Διόνυσος, όσο και οι περίφημες τελετές του, συνδέθηκαν αποκλειστικά με το σταφύλι και ένα από τα προϊόντα του, το κρασί. Γύρω στον 15^ο αιώνα π.Χ. άρχισε να εξαπλώνεται και η καλλιέργεια του αμπελιού, αποτελώντας μια από τις βάσεις της οικονομίας του τόπου, όπως μαρτυρούν τα νομίσματα με τις απεικονίσεις σταφυλιών.

Από τον Όμηρο έως σήμερα

Οι αρχαιότερες αναφορές για το σταφύλι  βρίσκονται στα Ομηρικά Έπη. O Όμηρος εκθειάζει τις αρετές του, αλλά συγχρόνως στηλιτεύει και την κατάχρησή του. Στα συμπόσια των ηρώων δεσπόζει η κατανάλωση σταφυλιού τόσο στην Οδύσσεια, όσο και στην Iλιάδα. O Oδυσσέας δίνει στον Eυρύμαχο να φάει σταφύλι, παρότι εκείνος είναι ακόμα βρέφος. Το ίδιο συμβαίνει με τον Φοίνικα και τον Αχιλλέα, αλλά και με τη Nαυσικά και τις θυγατέρες του Πινδάρου.

Το σταφύλι, επίσης, έχει ξεχωριστή θέση στο χριστιανισμό και αποτελεί σημαντικό στοιχείο της εκκλησιαστικής παράδοσης. Το βλέπουμε, άλλωστε, να διακοσμεί τα τέμπλα των εκκλησιών. Το κρασί  συμβολίζει το αίμα και  μαζί με το ψωμί, που συμβολίζει το σώμα του Χριστού, αποτελούν τη Θεία Κοινωνία.

Ένα φρούτο με υψηλή διατροφική αξία

Είναι εξαιρετικά θρεπτικό φρούτο με πληρέστατη σύνθεση σε μεταλλικά άλατα και βιταμίνες. Πιο αναλυτικά, το σταφύλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, C, καθώς και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ από μεταλλικά στοιχεία περιέχει ασβέστιο (Ca), φώσφορο (P), κάλιο (K) και σίδηρο (Fe). Είναι καλή πηγή υδατανθράκων, λόγω των σταφυλοσακχάρων που περιέχει κι έτσι αποτελεί καλή πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.

Η βιταμίνη Α βοηθά στην καλή όραση, ενώ οι ανθοκυανίνες (χρωστικές που βρίσκονται κυρίως στα κόκκινα σταφύλια) δυναμώνουν τα αγγεία των ματιών κι επιβραδύνουν τη γήρανση της όρασης και την ανάπτυξη παθήσεων του αμφιβληστροειδούς.

Το σταφύλι περιέχει τη ρεσβερατρόλη, που ανήκει στην κατηγορία των αντιοξειδωτικών πολυφαινολών, οι οποίες αναστέλλουν τον σχηματισμό των ελεύθερων ριζών και συμβάλλουν στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων για τη διευκόλυνση της ροής του αίματος και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, το αυξημένο περιεχόμενο του σταφυλιού σε κάλιο μπορεί να ρυθμίσει περεταίρω την αρτηριακή πίεση και να μειώσει την κατακράτηση και το πρήξιμο, που συχνά παρατηρείται στα πόδια.

Εκτός από …

την προστατευτική τους δράση για την όραση, οι ανθοκυανίνες μαζί με τις πολυφαινόλες, λόγω των εξαιρετικά αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους, εμποδίζουν τη δημιουργία και τη δράση των ελευθέρων ριζών. Επιπλέον, ενισχύουν τα τοιχώματα των αγγείων και μειώνουν τις φλεγμονές, ασκώντας τόσο αντιγηραντική όσο και καρδιοπροστατευτική δράση. Μάλιστα, τα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο κουκούτσι του σταφυλιού, μειώνουν τη χοληστερίνη και βοηθούν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα φλαβονοειδή, που αφθονούν κι αυτά στο κόκκινο σταφύλι, προστατεύουν την καρδιά, τα αγγεία και τους πνεύμονες και τονώνουν το δέρμα.

Παράλληλα, το σταφύλι είναι καλή πηγή φυτικών ινών, που συντελούν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Γι’ αυτό και θεωρείται φάρμακο κατά της δυσπεψίας, της δυσκοιλιότητας, της κολίτιδας και των αιμορροΐδων. Λόγω της περιεκτικότητάς του σε βιταμίνη C, που ενισχύει το αμυντικό σύστημα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις ανάρρωσης και σε οξείες εμπύρετες καταστάσεις. Επίσης, ενισχύει και την απορρόφηση του σιδήρου, οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε περιπτώσεις αναιμιών.

Επιπλέον, χάρη στις πολυφαινόλες που περιέχουν, τα τριγλυκερίδια στις  προ και μεταεμμηνοπαυσιακές  γυναίκες μπορεί να μειωθούν κατά 15% & 6%  αντίστοιχα.

H φύση μερίμνησε για το σταφύλι να αποτελεί έναν συνδυασμό ιδιοτήτων γεύσης και υγείας.

H υπέροχη νοστιμιά του αποτελεί το… κίνητρο και η συμβολή του στη διατήρηση της ανθρώπινη υγείας το… αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση αποτελεί μια διατροφή-πρόκληση που αξίζει τον «κόπο» να το εντάξουμε σε περίοπτη θέση στη διατροφή μας…

Με τη συνεργασία της  Γεωργίας Καπώλη,

Κλινικής Διαιτολόγου- Διατροφολόγου,

ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, www.logodiatrofis.gr