Ας μιλήσουμε για τον Lebron James, τον καταπληκτικό αυτόν μπασκετμπολίστα. Με ποιο κριτήριο φαντάζεσαι ότι κανονίζει τα ταξίδια και τις προπονήσεις του; Με βάση το πρόγραμμα του ύπνου του. Το έχει δηλώσει ο ίδιος και μάλιστα έχει ηχογραφήσει και σχετικό podcast για λογαριασμό γνωστού app. Ο Lebron James κοιμάται 12 ώρες την ημέρα, ευλαβικά θα λέγαμε, αφού, δεν είναι λίγες οι φορές που έχει μεταφέρει τη συνέντευξη τύπου γιατί ήταν σε ώρα που κανονικά θα έπρεπε να κοιμάται.
Τώρα, ας μιλήσουμε για Βραβεία Νόμπελ και συγκεκριμένα αυτό της Ιατρικής και Φυσιολογίας. Η Σουηδική Ακαδημία αποφάσισε το 2017 να το απονέμει στους επιστήμονες, Τζέφρι Χολ, Μάικλ Ρόσμπας και Μάικλ Γιανγκ οι οποίοι μελέτησαν τον κιρκάδιο ρυθμό ή αλλιώς το βιολογικό μας ρολόι. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, ο οργανισμός μας είναι αυστηρά προγραμματισμένος -πότε θα έχει ενέργεια και πότε θα ξεκουράζεται- γι αυτό και με τη δύση του ήλιου ξεκινάει απευθείας η παραγωγή της μελατονίνης. Σε περιπτώσεις τζετ λαγκ (σαν αυτό που συχνά αντιμετωπίζει ο Lebron James) το βιολογικό ρολόι «μπερδεύεται», με αποτέλεσμα να νιώθουμε εξάντληση λόγω αϋπνίας. Σε ποιες άλλες περιπτώσεις, άραγε, μπορεί να «μπερδευτεί» όμως το βιολογικό μας ρολόι; Και, κυρίως, τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να ξεκουράζουμε τον οργανισμό μας αρκετά και άρα να ζούμε καλύτερα τις ώρες που είμαστε ξύπνιοι;
Tips για καλύτερο ύπνο
- Αν μπορείς, κοιμήσου στο απόλυτο σκοτάδι ή έστω σε ό,τι πιο κοντινό σε αυτό. Το φως, φυσικό ή τεχνητό, δίνει σήμα στον οργανισμό μας ότι είναι ακόμη μέρα κι αυτό προκαλεί τόση σύγχυση όση και αυπνία. Θυμήσου ότι οι πρόγονοί μας -με τους οποίους όμως έχουμε ακριβώς το ίδιο οργανικό και ορμονικό σύστημα- δεν είχαν τεχνητό φως: έμαθαν να νυστάζουν όταν νυχτώνει και να έχουν ενέργεια με το ξημέρωμα!
- Απέφυγε το κινητό, τουλάχιστον μια ώρα πριν τον ύπνο. Η ακτινοβολία της οθόνης, αλλά και η δραστηριότητα του εγκεφάλου δεν επιτρέπουν στο σώμα σου να χαλαρώσει και να προετοιμαστεί για τον ύπνο. Και, αν είναι δυνατόν κράτα το κλειστό ή έστω αθόρυβο, σε όλη τη διάρκεια του ύπνου σου.
- Κράτα ένα συγκεκριμένο ωράριο ύπνου: προσπάθησε να κοιμάσαι κάθε μέρα την ίδια ώρα και να ξυπνάς την ίδια ώρα, ώστε να ρυθμίσεις το βιολογικό σου ρολόι ανάλογα με το πρόγραμμά σου. Επτά ώρες συνεχόμενου ύπνου είναι το ελάχιστο που χρειάζεσαι για να ξεκουραστείς πραγματικά. Αν δεν σου βγαίνουν οι επτά αυτές ώρες, ίσως θα πρέπει να ξανακοιτάξεις λίγο τις επιλογές σου (ολόκληρος Lebron James το κάνει!)
- Φρόντισε τη θερμοκρασία του χώρου- ούτε πολλή ζέστη, ούτε πολύ κρύο. Τα χοντρά παπλώματα μπορεί να σου δίνουν την εντύπωση ότι βοηθούν την ξεκούρασή σου, στην πραγματικότητα όμως επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου σου αφού δεν αναπνέεις σωστά. Είναι προτιμότερο το χειμώνα να χρησιμοποιήσεις ένα πιο ελαφρύ πάπλωμα και να κρατήσεις τα πόδια σου ζεστά με μια θερμαντική κρέμα.
- Άλλαξε τη στάση σου απέναντι στον ύπνο: δεν είναι πολυτέλεια, ούτε χάσιμο χρόνου. Δεν είναι τεμπελιά, ούτε η αυπνία είναι ένδειξη επιτυχίας και πολυπραγμοσύνης. Αν κάποιος σου πει ότι δε κοιμάται περισσότερες από 4 ώρες την ημέρα, να ξέρεις ότι μιλάς με κάποιον που απέχει πολύ από την ευεξία και που θυσιάζει την ποιότητα της ζωής του, εξαιτίας μιας λανθασμένης νοοτροπίας.
Οι αθλητές, όσοι καταπονούν το σώμα τους ή το μυαλό τους, οι γονείς, τα παιδιά (δηλαδή όλοι) έχουμε ανάγκη από τον καλό και ποιοτικό ύπνο, από ένα καθημερινό restart που σηματοδοτεί μια νέα αρχή. Αυτή η συνειδητοποίηση αποτελεί ένα πραγματικά καθοριστικό βήμα προς την ευεξία.
